Szwajcaria w liczbach, czyli dla wielbicieli statystyk i danych liczbowych.

Disclaimer: włożyłam dość sporo trudu w weryfikację poniższych faktów, sprawdzając je w wiarygodnych źródłach i starając się, by były jak najświeższe. Jeśli mimo to zauważycie jakiś błąd, będę wdzięczna za komentarz (z linkiem do źródła). No to zaczynamy!

  

Szwajcaria zajmuje powierzchnię 41285 km², czyli jest prawie 8 razy mniejsza od Polski! Alpy zajmują 58% jej powierzchni. (W efekcie daje to jeden z największych - jeśli nie największy na świecie – procent nagromadzenia piękna natury na przestrzeń kraju!)

 

Szwajcaria produkuje ponad 700 rodzajów sera (ekstratwarde, twarde, półtwarde, miękkie, świeże, do smarowania i topione - czyli odpowiednio po niemiecku: Extrahartkäse, Hartkäse, Halbhartkäse, Weichkäse, Frischkäse, Streichkäse i Schmelzkäse) z 40% krajowej produkcji mleka. (Dlatego nieodmiennie bawi mnie, gdy jesteśmy na wakacjach i wiele hoteli zagranicznych serwuje "ser szwajcarski" - tak jakby był tylko jeden!) Najbardziej znane sery to Emmentaler, Le Gruyère, Appenzeller®, Raclette Suisse®, Sbrinz, Tête de Moine i Tilsiter. (Dziurki w ementalerze powstają dzięki bakteriom, uwalniającym dwutlenek węgla podczas procesu fermentacji).

 (garnek z fondue i motywem szarotki, niem. Edelweiss; ten kwiatek to jeden z symboli Szwajcarii)

 

W Szwajcarii znajduje się 13 obiektów światowego dziedzictwa UNESCO. (Miałam przyjemność oglądać je prawie wszystkie - poza klasztorem św. Jana. A swoją drogą, dzieła ludzkie mogą podobać się lub nie, ktoś się nimi zachwyci, a ktoś uzna za kiczowate - natomiast czymś, co z kiczem z definicji nie ma nic wspólnego, są dzieła natury: stąd, jeśli macie wybrać z tej listy jedną tylko rzecz, pojedźcie w region Aletsch!)

  

W Szwajcarii jest najmniejsza liczba otyłych osób w Europie: 12% populacji w 2022. (Dla porównania, w Polsce w 2023 było to 28%, w USA natomiast - 40%. Mowa wyłącznie o otyłości, nie o nadwadze!)

 

Wiąże się to oczywiście z kolejnym faktem liczbowym, czyli tym, że 57,6% ludzi w Szwajcarii to klasa średnia (dane z 2022). Żeby zostać do niej zaliczonym, trzeba zarabiać między 70 a 150 procent mediany, co oznacza zarobki między 4126-8826 CHF mies. na głowę.

 

(widok na Zurych i rzekę Limmat) 

W Szwajcarii są oczywiście także ludzie żyjący w nędzy i jest ich około 8%, czyli 708 tys. (dane z 2023). Są to w większości osoby samotne, powyżej 65 r.ż.  Nędza w Szwajcarii równoznaczna jest z miesięcznym dochodem mniejszym niż 2315 CHF na głowę (czyli 2468 EUR lub 10500 PLN).

 

10% osób najmniej zarabiających otrzymuje 4487 CHF mies. na głowę lub mniej (ok. 20500 PLN lub 4800 EUR).

10% osób najwięcej zarabiających otrzymuje 12178 CHF mies. na głowę lub więcej (ok. 55650 PLN lub 13010 EUR).  

(witraż z katedry w Lozannie)

Oczywiście, nie należy zapominać, że wg rankingu z 2024 roku, aż 4 szwajcarskie miasta znajdują się na liście 10 najdroższych miast świata, na pozycjach 3-6 i są to: Zurych, Genewa, Bazylea i Berno. (Ale nawet i to ma swój dobry aspekt - a mianowicie podróże dla Szwajcarów oznaczają, że prawie wszędzie indziej jest taniej!)

 

Przynależność do klasy średniej zdefiniowanej tak, jak w Szwajcarii, to oczywiście zarówno środki, jak i czas na zadbanie o zdrowie: stąd też i tak niski wskaźnik otyłości. Właściwie wszyscy tutaj uprawiają różnorakie sporty (liczba mnoga zamierzona) - Szwajcaria ma 65 tys. km szlaków górskich, 11 tys. km górskich ścieżek rowerowych i 6950 km nartostrad. 

 

Szwajcaria ma też 1500 jezior i 61 tys. km rzek. Jest więc gdzie pływać, żeglować, SUP-ować i co tam jeszcze kto lubi. Niestety nie ma tu prawie żadnych piaszczystych plaż - większość to po prostu trawa.

(widok z Schynige Platte w kantonie Berno na jezioro Brienz)

  

Szwajcaria ma na swoim terenie 48 szczytów wyższych niż 4k m n.p.m.

 

Obok kolejki na górę Niesen w kantonie Berno biegną najdłuższe schody na świecie. Liczą sobie 11674 stopnie.

 

58% energii produkowanej w Szwajcarii pochodzi z elektrowni wodnych.

(jeden z budynków lotniska w Zurychu)

 

Najwyżej położona w Europie stacja kolejowa znajduje się w Szwajcarii - na górze Jungfraujoch, na wysokości 3454 m n.p.m.

 

Największe europejskie podziemne jezioro znajduje się w Szwajcarii: w St-Léonard, kanton Wallis. Ma powierzchnię 6000 m².

 

Szwajcaria ma na swoim terenie 6% zasobów wody pitnej Europy.

 

                                        (widok z Rigi na Jezioro Czterech Kantonów)

Pierwszy na świecie most, łączący dwa szczyty górskie, powstał w Szwajcarii - w regionie Les Diablerets. Most ma ok. 100 m długości i jest na poziomie 3 tys. m n.p.m.

 

Najwyższa tama grawitacyjna na świecie znajduje się w Szwajcarii - Grande Dixence, kanton Wallis. Ma 285 m i jest w stanie pomieścić 400 milionów metrów sześciennych wody; woda ta pochodzi w dużej mierze z topniejącego lodowca.

 

A skoro o lodowcach mowa... Najdłuższy europejski lodowiec znajduje się w Szwajcarii. Jest to lodowiec Aletsch w kantonie Wallis i mierzy obecnie ok. 25,6 km (pytanie, jak długo jeszcze - gdyż niestety lodowce się topią i w ciągu ostatniego stulecia znacząco się skurczyły. Aletsch skurczył się od 1870 roku o 3,2 km; jeśli ktoś życzy sobie więcej danych nt., warto zajrzeć tu. (Jeśli macie taką możliwość, bardzo polecam wędrówkę w rejonie Aletsch: trasę wiodącą wzdłuż lodowca. Idzie się tak blisko, że można go dotknąć. Widać też "jaskinie" w jego wnętrzu, wywiercone przez wodę. Mroźny podmuch w gorący dzień; śnieg topniejący w krople wody, lśniące w słońcu jak brylanty... niezapomniane wrażenia!)

(widok na lodowiec Aletsch)

Średnia oczekiwana długość życia w Szwajcarii to 82,2 lata dla mężczyzn i 85,8 lat dla kobiet. Jeszcze w 1900 było to 46-49 lat. (Z moich doświadczeń anegdotycznych - w żadnym innym kraju nie widziałam na cmentarzach aż tylu zmarłych w wieku około lub powyżej stu lat!) Obie płcie przechodzą obecnie na emeryturę w wieku lat 65.   

 

27,4% populacji szwajcarskiej to cudzoziemcy - czyli 2,48 mln ludzi. Większość pochodzi z Europy, kolejno: Włoch, Niemiec, Portugalii i Francji (Polaków jest tu tak niewielu, że są uwzględnieni w przedziale "reszta Europy").

 

Szwajcaria jest też miejscem narodzin World Wide Web, czyli globalnej sieci komputerowej: w CERN, 1989 rok.

(szwajcarski "Wielki Kanion", czyli Ruinaulta) 

Koleje szwajcarskie są w 90% zasilane energią wodną.

 

Davos to najwyżej położone miasto w Europie: leży na wysokości 1560 m n.p.m.

 

Szwajcarskie wino w większości wypijane jest w Szwajcarii - tylko 1% produkcji idzie na eksport.

(gdzieś w kantonie Appenzell)

 

Szwajcaria produkuje rocznie 180 tys. ton czekolady (w 17 różnych fabrykach). Podobnie jak z winem, najlepsza czekolada szwajcarska tylko w niewielkich ilościach (jeśli w ogóle, bo zależy to od firmy) sprzedawana jest poza Szwajcarią.

Wskaźnik bezrobocia w Szwajcarii to 2.9% (dane na marzec 2025).

 

Najstarszy kryty drewniany most w Europie, Kapellbrücke (Chapel Bridge) znajduje się w Luzern. Zbudowano go w 1333 roku.

(to właśnie Kapellbrücke)

 

Szwajcaria ma 265 banków.

Szwajcaria ma 136 restauracji Michelin (dane na 2024). Dla porównania, kraj z największą ich liczbą to oczywiście Francja (639).

W Szwajcarii są 4 języki narodowe. Odpowiednio do procenta społeczeństwa, które mówi nimi na co dzień, są to: niemiecki (64%), francuski (20%), włoski (6,5%) i retoromański (0,5%).

(fontanna czekoladowa w fabryce jednego z producentów - w fontannie płynie czekolada w 3 smakach: mleczna, biała i gorzka; przy wejściu dostaje się łyżeczki, żeby móc próbować)

 

Szwajcaria eksportuje rocznie ok. 16 mln zegarków (połowę tego do Azji). Najbardziej znane marki to Rolex, Omega, Swatch i Patek Philippe (ten ostatni współzałożony przez Polaka!) Tym samym odpowiedzialna jest za ok. 50% światowej produkcji zegarków luksusowych.

 

Szwajcaria ma ponad 1100 muzeów. Moje ulubione to Giger (w Gruyère; Giger to twórca "Aliena"), Kunsthaus Zuerich, zamki w Gruyère i Chillon, muzeum farmacji (Bazylea) i zabawek (Bazylea) oraz muzeum transportu w Luzernie (gdzie można zaznać symulowanego wypadku samochodowego przy prędkości 10 km/h – uważam, że ćwiczenia takie powinno się obowiązkowo robić wszelkim piratom drogowym!)

 

Szwajcaria ma ok. 1800 kolejek szynowych i linowych - gdyby codziennie chcieć jechać inną, zajęłoby to ok. 5 lat. (Mamy ich listę i planując wędrówki górskie, lubimy przy okazji "zaliczyć" kolejkę, z której jeszcze nie korzystaliśmy).

(kolejka krzesełkowa gdzieś w katonie Wallis)

 

(A tutaj - dla zainteresowanych - porównanie różnych liczb dotyczących Szwajcarii i Polski. Z tego co widzę, nie wszystkie dane są aktualne, ale jakiś obraz to daje).